Celiakia jest to choroba, która w coraz większym stopniu ujawnia się w naszym społeczeństwie. Dotychczas wiele osób nie wiedziało, że ją posiada, lub zostało źle zdiagnozowanych. Celiakia jest to choroba trzewna, należąca do grupy chorób autoimmunologicznych. Głównym jej elementem jest trwała nietolerancja glutenu. Gluten u takich osób powoduje zanik kosmków jelita cienkiego i wypustek błony śluzowej. Co prowadzi z kolei do gorszego wchłaniania pokarmów, a w późniejszym czasie do innych chorób od-żywieniowych np.: osteoporozy lub anemii. Jedynym wyjściem dla tej grupy osób to ścisła dieta bezglutenowa. Bardzo często celiakia mylona jest z alergią, jelitami drażliwymi lub alergią u dzieci. Zła diagnoza doprowadzić może do trwałych zmian w wchłanialności pokarmu a nawet nowotworów.
Pacjenci trafiający do dietetyka powinni mieć potwierdzoną celiakie. Brak potwierdzenia zmusi potencjalnego pacjenta do przejścia na restrykcyjną dietę, bywa to zupełnie niepotrzebne. Takim założeniem kieruję się też ja. Kiedy przychodzi do mnie pacjent z podejrzeniem choroby, kieruje go do gastrologa, aby skierował go na odpowiednie badania i potwierdził przypuszczenia. Zawsze najważniejsze jest dobro pacjenta, dlatego bardzo ważne jest aby nie obciążać dietą ściśle bezglutenową pacjenta bez wcześniejszego potwierdzenia diagnozy.
Po otrzymaniu diagnozy należy ułożyć dietę danemu pacjentowi. Dieta powinna być dostosowana do stylu życia pacjenta, jego zapotrzebowania energetycznego w ciągu dnia. Należy również pamiętać o tym iż pacjent powinien dostarczyć do organizmu wszystkie możliwe grupy żywieniowe, a tym samym minerały i witaminy. Dieta ściśle bezglutenowa jest dietą bardzo restrykcyjną w wyniku jej eliminacji może powstać wiele niedoborów. Najczęstszy z nich to niedobór żelaza, który może doprowadzić do anemii. Kolejnym bardzo ważnym elementem jest psychika pacjenta. Pacjent pomimo dużej ilości ograniczeń musi czuć, że posiada alternatywy. Należy pamiętać że ograniczenia są wprowadzana na całe życie. Nie przestrzeganie ich może doprowadzić do dużych powikłań zdrowotnych. Dlatego właśnie u siebie w gabinecie wprowadziłam schemat żywieniowy, tzw – puzzle żywieniowe. Po dokładnym wywiadzie z pacjentem dotyczącym jego stylu życia, ulubionych potraw, częstotliwości spożywania posiłków, dopasowuje odpowiedni schemat. Schemat przedstawia ilość posiłków, ich zakres czasu, oraz dane grupy żywieniowe. Oczywiście to wszystko dopasowane do danej osoby w tym również zakres ilości spożywania danych produktów.
Przykładowy schemat, kobieta lat 35, praca biurowa, umiarkowana ale systematyczna aktywność fizyczna .
Śniadanie 7-10
pieczywo bezglutenowe+białko roślinne/ mięso +miska warzyw
II śniadanie 10-13
miska warzyw + białko bezglutenowe/ mięso
Obiad 13-16
ziemniaki/ kasza/ryż (bezglutenowe) + mięso/ białko roślinne + miska warzyw
Podwieczorek 16-18
owoc
Kolacja do 2 godzin przed snem
warzywa
Jak widać na powyższym schemacie jest on bardzo czytelny dla pacjenta. Uczy go systematyczności i powtarzalności grup żywieniowych. Co w przyszłości pomoże uniknąć niedoborów związanych ze stosowaniem diety bezglutenowej. Warto wprowadzać schemat na podwalinach starych nawyków. Dzięki czemu pacjent będzie czuł większą stabilność psychiczną. Od zawsze wiadomo, że psychika odgrywa w działaniu główną rolę. Kolejny krok to przekazanie pacjentowi zamienników produktów zawierających gluten. Należy zrobić to w taki sposób aby pacjent mógł z łatwością przygotować swoje ulubione potrawy, które zmodyfikuje do potrzeb diety. Oczywiście produktów zakazanych jest całe mnóstwo. Dlatego najlepiej aby pacjent dostał wyraźną rozpiskę. Dodatkowo należy zwracać uwagę pacjentowi w jaki sposób robić zakupy i na co zwracać uwagę:
- Starajmy się wybierać produkty z przekreślonym kłosem. Produkty te są kontrolowane przez firmy zewnętrzne w tym stowarzyszenia.
- Starajmy wybierać się produkty, gdzie producent deklaruje zawartość bezglutenową.
- Nie kupujmy produktów gdzie widnieje napis ” zawiera śladowe ilości glutenu”.
Poniżej przedstawiam również listę zamienników bezglutenowych, które powinny być obecne w każdym domu osoby chorej na celiakie:
- Produkty zbożowe: ryż biały, brązowy dziki, amarantus, kasza jaglana z prosa, kasza gryczana, płatki ryżowe, skrobia kukurydziana, skrobia ryżowa i z tapioki
- Mięso- świeże nieprzetworzone mięso, jaja, ryby
- Mleko, produkty mleczne: mleko w kartonie, mleko świeże, kefir, maślanka, jogurt naturalny, nieprzetworzony ser biały i żółty
- Tłuszcze: masło, smalec, olej roślinny, oliwa z oliwek
- Warzywa: wszystkie warzywa świeże, mrożone, konserwowe, skrobia ziemniaczana
- Owoce- wszystkie owoce
- Słodycze- cukier, dżem, miód, syrop klonowy, cista, ciasteczka upieczone z dozwolonych produktów
- Napoje- woda, soki owocowe naturalne, kompot, napary ziołowe
Całą listę produktów znajdziecie na stronie www.celiakia.pl. Oczywiście oprócz wyżej wymienionych produktów występują produkty tzw: bezglutenowe z których też warto skorzystać. Przy zakupie należy sprawdzić skład. Zazwyczaj produkty bezglutenowe posiadają więcej sztucznych dodatków, których oczywiście należy unikać. Warto również zaznaczyć, że wiele osób, które cierpi na celiakie posiada również nietolerancję laktozy. Toksyczny dla tych osób gluten niszczy kosmki jelitowe w wyniku czego dochodzi do niedoborów enzymów trawiennych – laktozy. Dlatego bardzo ważne aby w diecie nabiał zastępować produktami roślinnymi np.: jogurt kokosowy, mleko kasztanowe itp.
Osoby dotknięte tą chorobą bardzo często borykają się: bólami, wzdęciami, powiększeniem obwodu brzucha, biegunkami, zaparciami, zmianami usposobienia, niedoborami witamin, uczuciem stałego zmęczenia. Oprócz odpowiedniej diety warto wprowadzić do nowego stylu życia również zioła. Zmineralizują organizm, złagodzą bóle w pierwszych dniach a później całkowicie go zlikwidują, uspokoją pacjenta i dodadzą energii. Ułatwi to osobie wprowadzającej nowy styl życia start. Pamiętajmy aby zioła były skuteczne muszą pochodzić z odpowiednich źródeł, muszą być suszone na powietrzu i najlepiej dostarczone w całości. Mamy wtedy pewność, że nie posiadają żadnego dodatku. Zioła przygotowujemy w formie naparu. Zalewamy gorącą wodę . Pijemy 3-5 razy dziennie, stosujemy również w formie posypek do potraw. Warunkiem odpowiedniego działania jest systematyka w spożywaniu.
Zioła po, które należy sięgać:
- Konopia- posiada właściwości przeciwzapalne, dzięki śluzowi, który wydzielają świetnie pokrywają wnętrza jelit, które zazwyczaj pozbawione są kosmków jelitowych
- Siemię – zawiera witaminę B6, C, kwas foliowy oraz inne minerały. Świetnie mineralizuje cały organizm. Ponadto wydziela śluz, działając osłonowo na żołądek i jelita
- Chia- zawierają dużo witaminy: A, C, E, D oraz minerałów: magnez i wapnia (mają go więcej niż mleko), żelaza, fosforu, jest również źródłem białka i tłuszczy
- Natka pietruszki- likwiduje stany zapalne w organizmie, bakteryjne, chroni dolegliwości jelitowe, posiada dużo witamin i minerałów, likwiduje wzdęcia, niestrawności i powiększony obwód pępka spowodowany gazami
- Koperek natka- likwiduje gazy, złą perystaltykę jelit, posiada dużo witamin i minerałów. Zapobiega zatrzymywaniu się wody wewnątrz organizmu. Często pojawia się to przy występowaniu niedoborów w organizmie
- Koper ogrodowy- posiada minerały i witaminy, chlorofil, który pomaga w likwidowaniu obrzęków limfatycznych, pomocny przy stanach zapalnych jelit
- Szpinak- dużo witamin, minerałów, chlorofilu, bardzo dobrze mineralizuje cały organizm, nadaje smak potrawą i jednocześnie uspokaja jelita
- Majeranek- wykorzystywany zarówno do picia jak i do posypywania potraw działa łagodzącą na mikroflorę jelit oraz żołądka. Posiada olejki eteryczne, witaminy, minerały które pomogą uzupełnić nam ewentualne braki
- Bazylia- działa uspokajająco, przeciwzapalnie, posiada witaminy i minerały które doskonle wpływają na cały nasz organizm
Oczywiście poza powyższymi ziołami można stosować jeszcze inne, należy je indywidualnie dostosować do potrzeb danego pacjenta. Powyższe zioła na pewno nie zaszkodzą, nie posiadają również skutków ubocznych w przypadku złego zdiagnozowania danej osoby.
Bardzo ważne jest monitorowanie zawartości tkanki tłuszczowej podskórnej i trzewnej, ilości minerałów, wody wewnątrz komórkowej i zewnątrz komórkowej, masy komórkowej, kąta fazowego ciała. Nieodpowiednie wartości mogą spowodować choroby od-żywieniowe spowodowane ubogą dietą – jednostronną dietą eliminacyjną. Choroby te mogą doprowadzić nawet do nowotworów. W swoim gabinecie stosuję maszynę medyczną, która jest wykorzystywana również przy badaniach naukowych i posiada wszelkie certyfikaty. Bardzo ważne jest aby udając się do dietetyka sprawdzić z jakimi urządzeniami się wspomaga.
Połączenie wszystkich elementów:
- Odpowiednio dostosowanego schematu żywieniowego
- Dopasowanych ziół
- Monitorowanie w jaki sposób organizm przyjmuje nasze nowe nawyki
Dzięki powyższym działaniom po kilku dniach stosowania zaleceniem znikną objawy celiakii, zyskamy pozytywne nastawienie do naszej choroby, gdyż odpowiedni schemat żywieniowy, dostosowany do nas, nie tylko ułatwi nam wprowadzenie zmian, ale również zadowolenie z tego co robimy bo okaże się, że restrykcyjna dieta nie musi być wcale odczuwalnie restrykcyjna dla nas.
Jeśli masz pytania skontaktuj się ze mną, zadzwoń lub napisz maila.
Joanna Śledziona – FitLineFood
📞781 994 306
asia@fitlinefood.pl
